En dan is daar opeens een leeuw. Het doet denken aan de boeken over Narnia van C.S. Lewis. ‘De leeuw uit de stam van Juda, de telg van David.’ Jezus Christus, afstammeling van David, vervulling van Israëls geschiedenis, de opgestane, Hij is het wel waard om de zegels te openen en de boekrol in te zien.
Mijn vriendin Aly Brug, die vanaf het begin van het Christelijk Weekblad columns verzorgde, heeft nu een eigen blog. http://overbrugd.blogspot.nl/
Als je op hoge leeftijd bent gekomen of gehandicapt bent, soms ook moe en moedeloos bent, komt vaak de vraag naar boven: tel je nog wel mee in deze maatschappij, mag je er nog wel zijn, of kost je alleen maar geld voor de samenleving. En ben je afgeschreven. Ik heb echter in mijn leven vaak gezien dat er een geweldig getuigenis uitging van mensen die in de ogen van de samenleving al lang waren afgeschreven.
Gastpreek van Peter Carpay, dialyseverpleegkundige in het Maasstad-Ziekenhuis over de dodenherdenking.
Gedicht van Martie Genger n.a.v. de vliegramp 17-07-2014.
De hele zomer hield het me bezig; zou hij wel… zou hij niet. Hij was in het vroege voorjaar duidelijk in de war, bloeide frommelig en liet de bloesem achteloos vallen. Was het toch de onverwacht heftige kou van de winter die de sapstroom plots deed stoppen?
Lang had hij gehangen in een donkere hal. Twee keer had de eigenaar hem gedragen en daarna snel weer teruggehangen en opgelucht de haldeur achter zich gesloten. De jas begreep het niet, lang en zwart, was daar iets mis mee?
Het was een koude winterdag. Voortdurende sneeuwval had niet alleen de straten in Kampen, maar ook de toegang naar het Ikonenmuseum glibberig gemaakt. Ze kwam binnen achter een rollator. Zat het in haar verschijning, groot en statig, gekleed in smaakvol zwart?
Van mijn vriendin Martie Genger uit Curaçao ontving ik een brief, waarin een actueel onderwerp wordt besproken: Teruggeven of niet? Is het geen fout als er geen straf op staat?
Martie Genger stuurde mij dit gedicht op die ze gemaakt had n.a.v. de Watersnoodramp in 1953.
Martie: ”Ik was toen 16 jaar en er werd aan de deur kleding voor de slachtoffers gevraagd. Dus gaf ik aan die vrouw een van de twee kledingstukken die ik toen nog maar had.
Mijn vriendin Annerien Groenendijk, de dochter van onze lieve overleden buurtjes, stuurde me deze week een overlijdensbericht van haar hond Micha.
Het gebeurde twee maanden geleden, in het weekend van 4 januari. Mijn vingers waren uitgezet vanwege de reuma, die al 35 jaar mij in zijn wurgende greep houdt. De trouwring sneed in mijn ringvinger. Ik besloot hem af te doen.
Onze lieve Yce is naar zijn Schepper, daar mag hij gaan genieten van zijn rust en daar mag hij zoals hij ons beloofd heeft onze beschermengel zijn.
Om Eva te troosten veranderde een engel een sneeuwvlok in een sneeuwklokje. Zo was Eva minder bedroefd, de winter werd zoetjesaan uitgeluid, het voorjaar was in aantocht; het sneeuwklokje mocht zich een teken van hoop weten.
Vul een met Psalm 55 ingevette en met Genesis 18 bestoven bakvorm (groot) met het beslag en bak de taart in een 200° C voorverwarmde oven. Temper de oven na 10 minuten op 160°.
Baktijd ongeveer anderhalf uur. (bij hogeluchtoven kortere baktijd)
Gemeenteleden komen binnen, begroeten elkaar en praten gedempt, zachte orgelmuziek. In het koor staat een kerstboom met stijlvolle versiering. Door de verschillende bouwperioden is de lichtinval in het koor optimaal in tegenstelling tot het schip van de kerk. Spaarzaam licht valt hier door de romaanse vensters.
We maakten van elektriciteitsdraad een figuurtje, omwikkelden het met folie, brachten vormen aan en verstevigden het met schildersplakband. Een piepschuim balletje werd bovenop geplaatst, zowaar het leek een mensje. En toen moest ik knippen in een meegebracht T-shirt. En dat voelde raar, het was haast of ik in de drager er van knipte.
Ik zocht naar de prijs van het boek en toen pas zag ik de tekst op het schutblad. Het handschrift van ene Gerard was stevig, maar mèèr nog was de boodschap: ‘Sint Nicolaas 1944, toen de goede Sint niet door het Westfront wist heen te komen, Gerard.’
Alles wordt streeploos en helder. Zelfs de geest.
Even later klonk Cantate 188. De tenor zong:
Ich habe meine Zuversicht
Auf den getreuen Gott gericht,
Da ruhet meine Hoffnung feste
De jongeman achter de toonbank biedt ons een proefmonster Herbamare aan. Het strooisel geurt heerlijk en is een mengsel van allerlei kruiden en zeezout. In de schappen staan fleurige potjes jam en honing, maar er is ook groente en kakelverse eieren; zelfs brood ontbreekt niet. De jongeman start het filmpje met wetenswaardigheden over Alfred Vogel en zijn tuinen.
Het is heel fijn maar heel erg vermoeiend om weer met een hondje te trainen, en zeker met zo’n leergierig wijfie als Uxy. Yce vind het allemaal wel best, als hij maar op tijd zijn knuffel en zijn brokjes krijgt.
Eens per week gaat ze naar het honden-dodingstation in Mijas, laadt haar auto vol honden en brengt ze onder bij dierenvrienden. Tot die ene keer, toen ze bij de poort vanuit de al startende auto een kleine witte poedel op zijn achterpootjes zag staan. Het linker voorpootje ontbrak.
Ik ben God ontzettend dankbaar dat hij zulke mooie dieren heeft gemaakt, dieren die zichzelf wegcijferen en zich totaal in dienst van de mens stellen waardoor deze mens weer een onafhankelijk leven kunnen leiden.
Postbode Steven droeg een wijde zwarte cape met rode biezen, zijn pet had dezelfde kleuren. Hij zette altijd zijn fiets tegen de dikke boom vlak bij de voordeur en riep: ‘De post’, ondertussen liep hij verder. ‘Koffie Steven?’, vroeg mijn moeder. Steven zakte neer, dronk zijn kop koffie en zweeg. Het was allemaal zo vertrouwd…
Ruimte maken in een overvolle klerenkast, ruimte maken in een ordeloze servieskast, ruimte maken in het hoofd door een flink stuk te gaan lopen. Ruimte maken door wat in te schikken, maar ook iemand ruimte geven in een moeilijk gesprek. Hoe langer ik er over nadacht, hoe meer ik van het woord ‘ruimte’ ging houden.
Hij was onze baas. Als apotheker had hij de leiding van apotheek en klinisch chemisch laboratorium van het Diaconessenhuis te Meppel. De club telde vijftien meiden tussen de achttien en de vijfentwintig jaar. Roerige leeftijden, maar hij wist alles vriendelijk en beslist in goede banen te leiden en mocht zich in brede kring geliefd weten.
‘Helena, zei ik verschrikt,’ je hebt een veer in je haar!’ Uit de achterzijde van haar kapsel stak een lange grijswit gestreepte veer. ‘Dat moet’, zei ze, ‘daar voel ik me heel fijn bij.’ Ze controleerde of de veer nog houvast had. De indianen droegen veren als hoofdtooi, maar één enkele veer? Loom keek ik naar de wolken en liet de veer voor wat het was.
We stonden in de Zaal van de Profeten, hij keek wat hulpeloos in het rond. ‘Hebt u iets met ikonen?’, vroeg ik. ‘Niets, helemaal niets’, was het antwoord, ‘we zijn hier met onze boot en mijn vrouw wilde naar de Blokker en daar had ik geen zin in. Vandaar dat ik hier terecht ben gekomen.’
Twee rijen vóór ons stak iemand een sigaret op. ‘Maar dat mag helemaal niet’, riep ik met schrille stem. ‘Daar mag u niets van zeggen’, siste iemand achter me. Hij gaf een schop tegen mijn stoel. ‘Soms moeten mensen roken om tot zichzelf te komen. En tot zichzelf komen doe je vooral voor de kerk.’ Her en der werden sigaretten opgestoken, over kringelden kleine donzige wolkjes omhoog. Het werd wat grijzig in de kerk…
We wandelen door de kruisgang, in de verte staat broeder Jacobus in gebed verzonken. Met zijn witte pij en zwarte scapulier zou hij een trappist kunnen zijn, echter het roodwitte kruis op borsthoogte maakt duidelijk dat zijn orde minder streng is. Voorzichtig geef ik de broeder een tikje op de arm, de stof beweegt licht, dan is alles weer onbeweeglijk en als de klok klept geeft broeder Jacobus geen krimp.
Twee bloemen, ze stonden al jaren naast elkaar. Ze bloeiden en geurden en genoten van alles, genoten vooral van elkaar. Andere bloemen werden er blij van, evenals vlinders en vogels. Toen werd de ene bloem ziek, heel langzaam. Was er aan haar wortels geknaagd in het verborgene, was er een ziekmakend insect op haar neergestreken of was er met het wieden iets geraakt?
Keurig uitziende boeken en vodderige boeken gingen door elkaar voor tien cent per stuk van de hand. Mijn moeder fronste een klein moment de wenkbrauwen, twintig gulden was in die tijd heel wat, maar ook bij haar begon de leeslust te kriebelen. De boeken gingen naar de zolder en zo gebeurde het dat ik op zondagmiddagen naar boven klom voor een boek…
Willem kijkt me aan, onafgebroken. ‘Ga weg’, roep ik, ‘zo kan ik nooit spiritueel schrijven.’ Hij krijgt een duw, verliest zijn evenwicht, duikt naar beneden maar weet zijn val te breken en keurig op de poten terecht te komen. Ik zucht en maak een kop koffie. Nadenkend kijk ik naar buiten. Stille groenheid, zachte regen. Meditatief weer.
‘Voel je wel eens verwijt naar God?’, vraag ik. Met klare open ogen zegt hij: ‘Nooit!’ Er valt een stilte, die ik verbreek door te zeggen: ‘Ik voel wel eens verwijt. Zoals afgelopen zondagmorgen, toen onze kat een duif te pakken had. Dan begint alles in mij te protesteren en zeg ik ‘Lieve God, waarom hebt U dat zo bedacht?’ Broeder Wiro zegt bedachtzaam: ‘Het is de natuur’, en neemt een slok thee.
Door de ander vanuit een ander oogpunt te benaderen kan het beeld van die ander veranderen van terughoudend naar toeschietelijk, van kil naar warm. Een mens ontdekken door van positie te veranderen kan het begin zijn van een kostbare vriendschap…
‘De dingen hebben hun geheim’, zegt broeder Frans nadenkend, ‘ik las daar onlangs een boeiend artikel over. De theepot praat met de suikerpot, het gesprek stopt wanneer iemand binnenkomt.’ Het is raar, ik herken wat hij zegt. Had ik dat als kind ook niet regelmatig? Bij binnenkomst van een kamer leken de meubels opeens te zwijgen.
In het eerste morgenlicht stonden op een groenglazen vaas de donkerrode pioenrozen in stille schoonheid. Eén roos was al uitgekomen, de andere knoppen stonden op springen. Ik keek rond. Wat maakte de kamer anders dan anders op dit vroege morgenuur?
Precies in het midden lag een blanke duif, tenminste de helft lag er nog, de andere helft was weg. Gewoon weg! Het liefst was ik onder een luide gil het huis weer ingestormd voor hulp. Gewapend met stoffer en blik naderde ik de duif schoorvoetend, zond een klein gebed omhoog en lei mijn gevoel stil. Heel voorzichtig veegde ik de halve duif op het blik.
Een kovel is een wijd kleed of mantel met een kap aan de rugzijde, gedragen door kloosterlingen tijdens het koorgebed. Het is een mantel die de hele wereld bestrijkt, een gebedsmantel, die de zoekende mens in staat stelt zijn oorspronkelijke eenheid terug te vinden. Men moet de kovel ontdekken, er zitten namelijk onvermoede plooien en zakken in.
…en mocht ik toch nog twijfelen over de vreugde van talrijke en nabije familieleden, mijn broer geeft mijn spinsels feilloos de genadeslag. ‘Familie en vis’, zo roept hij, ‘houdt men drie dagen fris.’
Koffie, weerzien met goede bekenden, wandelen met zuster Paulino door de kloostertuin en de zondagsrust binnen laten komen. Bijpraten. Zelden is het kloosterkerkhof zo kleurig als nu, petunia’s in diverse kleuren voeren de boventoon.
Ik kijk vol eerbied naar een klein Christusbeeld en zie hoe de beide armen op schouderhoogte omwikkeld zijn met rode tape. Onder de tape zit lijm en de half geopende lade moet voor druk zorgen. Maar juist die afgebroken armen zetten me aan het denken ‘Waar zag ik dit eerder?’
Werd het stallicht misschien feller, of zat het in het ontbreken van de zacht spuitende stralen in de melkemmers? De spiritualiteit leek zich terug te trekken. De koeien waren verzadigd, ik trok de stop uit de opening en schrobde het overgebleven water door het gat naar buiten.
De naaktslak mist een huis, zo mijmerde ik achter de koffie, en moet op riskante plekken geholpen worden om te overleven. Evenals mensen die voor korte of langere tijd letterlijk of figuurlijk geen dak boven zich weten. En als dan een medemens oprechte aandacht heeft voor de ontheemde, weet heeft van het gevaar en hulp biedt, dan is overleven mogelijk. Hulp, zoals die tedere duw tegen het weke slakkenlijf…
We scharen ons rondom het orgel en zingen uit volle borst ‘Klein vogelijn op groene tak’. Aandachtig luisterende kinderen met bleke gezichtjes. Zondagavondzang op deze manier, zou het nog bestaan? Of is ook dit schone ritueel overgenomen door de wereld van overdadigheid en perfectie in de zin van grote groepen geschoolde stemmen, chic in de kleding, arriverend in luxe reisbussen.
‘Een reden dat een duif het symbool is van de Heilige Geest ligt in het biologische feit dat de vogel geen galblaas heeft. Gal wordt gezien als het kwaad (gal spuwen); een duif is dus een vogel zonder Kwaad.’ Ik verbaasde me hardop over deze wonderlijke ‘nalatigheid’ van de natuur. Maar een collega achter de balie wist zeker dat de vogel wel degelijk een galblaas had. Zij kan het weten, haar man geeft biologieles.
Een helle bundel tekende op het plafond het voorraam van ons huis af in diagonalen en in rechten. Daartussen ontdekte ik het nep glas-in-lood in fijne lijntjes. Het geluid van de draaiende motor buiten stond haaks op het roerloze lichtspel boven me. Snelle voetstappen repten zich voorbij, stemmen, een portier werd dichtgeslagen, langzaam zette de auto zich in beweging. Sprakeloos keek ik naar de muur tegenover me.
Herinneringen komen boven. Een afgelegen boerderij, witbevroren landerijen, smalle en brede sloten. Houtjes onder, een stoel op het ijs, voorzichtig gekrabbel.
Door ons zijraam, dat een mooie blik geeft over verschillende tuinen, zag ik met misselijk makende pijn hoe de buurman twee huizen verder als een kat in de boom klom met een elektrische zaag en in wervelende vaart de ene tak na de andere tak van de majestueuze blauwspar naar beneden liet ploffen. Versteend zag ik toe. Die blauwspar zo altijd aanwezig, zo altijd trouw en meelevend, zo alles begrijpend.
Zo kan een menselijk brein dwalen, van een overeind komende azalea, naar een pas genezen huisdier en eindigen bij een ‘herschapen’ dierbare. Sterker dan de dood is het leven.
Ik staar naar het scherm van de laptop en mijmer over Palmpasen. Schrijven over de ‘Intocht in Jeruzalem’, schrijven over ‘het haantje op de stok’ en de symboliek van alle daarbij behorende versieringen? Het wil niet, het scherm gluurt me leeg en verwijtend aan. Ik sluit de computer af en maak een plan. Lopen in de wind, de regen voelen in je gezicht en dan even langs de Kringloopwinkel. Ik kom er zelden, maar uit verhalen weet ik dat dit gebouw vol verrassingen zit.
Er ontstond een plotselinge haast onverklaarbare vrede in me. Het leek de zachte aanraking van mijn bewaarengel, die mogelijk stond voor een kleine berisping. ‘Jij wilt alles maar zelf oplossen, vaak waar dingen niet op te lossen zijn. Geef je wat meer over, heb vertrouwen en laat mij, gezant van God, een stukje overnemen.’ Toen was het stil en leek hij weg te wieken op zijn sterke vleugels. Maar de hele dag bleef die stille warmte in me nagloeien…
Ze was groot en breed en gekleed in grijze glimzijde met bijpassende hoed waarop kloeke veren veelzeggend naar de blauwe lucht wezen. Losjes had onze directeur, sportief gekleed in wit overhemd met opgerolde mouwen, zijn echtgenote onder haar elleboog gevat en voerde haar mee. Ik moest denken aan een kleine boot die het vlaggenschip binnenloodste.
Maandagmorgen, psalmversje. Eén voor één kwamen we naar voren en zeiden gedwee de moeilijkste woorden, zonder enig begrijpen. Ruim dertig maal hoorde de meester dezelfde tekst, van luidkeels tot fluisteren, vergeten woorden vulde hijzelf in. De herinnering was teder.
Achter een groot afdekdoek was de restauratie gaande van het Oostelijk Venster, het grootste oppervlak middeleeuws gebrandschilderd glas in één raam ter grootte van een tennisveld. Ik staarde naar het ‘Vijf Zusters Venster’, het oudste, complete glas-in-loodraam van de kathedraal. Het groen en grijs grisaille glas in geometrische patronen kwam kriebelig over, maar de verbondenheid van de vijf ramen vond ik inspirerend.
Maar ‘Avondrood’ is mijn plek, daar volg ik vanaf bed de onverwachte wendingen van buizen en balken, elk met een eigen koers in naderen en wijken, in alleen voortgaan en dan toch weer elkaar vinden in evenwijdigheid. Balken en buizen, ze zijn als mensen…
Willem bekeek me nauwgezet vanaf de vensterbank en mat de kansen om het met mij aan te leggen. Hij sprong, stapte kordaat over het toetsenbord. Niet uit te spreken klanken verschenen op het scherm. Ik wiste de letters, duwde Willem weg en toen gebeurde het. Eén van de vier engelen tuimelde om…
In het tuinhuis wordt nu niet meer gezeten, maar soms glip ik even binnen. Om te kijken naar de dikke muur grijsheid die het tuinhuis en mij afsluit van alle gebeuren. Dan hoor ik mezelf weer aan collega’s de vraag stellen: ‘In welk jaargetijde zou je begraven willen worden?’
De man werd ziek, het leven nam een ommekeer. De vrouw en de kinderen deden alles om het leven van hun dierbare zo harmonieus mogelijk te helpen afronden. De paraplu stond vergeten in de hal. Maar al mijmerend onder de paraplu merkte ik het handvat steeds steviger te omklemmen, het leek een wederzijdse handdruk…
Tom Naastepad (1921 – 1996) studeerde aan het Grootseminarie te Warmond en werd kapelaan in de bisdommen Haarlem en Rotterdam. Theologen hadden veel aan zijn heldere exegetische uitleg en zijn overwegingen werden geroemd als ware juweeltjes. “…nu wilde ik alles weten over de priester die de gehaktbal roemde als was het een culinair hoogstandje.”
“In de tweede helft van augustus probeerde ze over de schutting te kijken. Haar gezicht was nog verstopt achter stijf tegen elkaar geplakte haren. Maar elke dag werd ze hoger en werd ze mooier, blonde lokken vielen losjes rond haar bruine gezicht. Ze kon over de schutting heen in onze kamer kijken en kleurde prachtig bij het blauw van de monnikskap in de tuin.”
In de eerste column van onze nieuwe rubriek schrijft Aly Brug over een bedelarmband.
“Aan elke bedel zit een verhaal, het is een kapstok vol herinneringen. Soms houd ik een bedel vast en weet ongezien wat de bedel voorstelt. Ik ben dan terug in de tijd.”
