Herodes en Pilatus bevriend

Is het niet opvallend, hoe alle dingen en mensen hebben samen-gespeeld om Jezus te vonnissen en ter dood te brengen?

En Herodes en Pilatus werden op dienzelfden dag met elkander bevriend.
Lukas 23, 12

Alleen Lukas vertelt ons die kleine episode in de lijdensgeschiedenis, waarin Jezus door Herodes werd verhoord. Een kleine episode, maar toch erg belangrijk, want het geeft ons een heel aparte kijk op de toedracht van Jezus’ rechtszaak.

Lukas vertelt ons, dat Jezus tijdens het verhoor onder Pilatus naar Herodes werd doorgezonden. Het bekende afschuifsysteem. Toen Pilatus hoorde, dat Jezus een Galileeër was, stuurde hij hem naar Herodes, die immers de viervorst van Galilea was. Herodes was toevallig ook in Jeruzalem, dat trof! Het op handen zijnde paasfeest bracht veel mensen en zeker ook hoogwaardigheidsbekleders samen in de heilige stad.

Herodes was de zoon van Herodes de grote, de kindermoordenaar van Bethlehem. Toen zijn vader gestorven was, werd hij viervorst van Galilea en Perea, het ‘Overjordaanse’. Ter onderscheiding van zijn vader wordt hij in de regel ‘Herodes Antipas’ genoemd. Net als zijn vader hield hij van pracht en praal, bevorderde hij de kunst en genoot van grote spelen en feestgelagen. Zo liet hij aan het meer van Galilea een prachtige hoofdstad bouwen: Tiberias, genoemd naar keizer Tiberius. Ook van hielenlikkerij was hij niet vreemd!

Herodes was een listig mens, daarom noemde Jezus hem een ‘vos’. Ook was hij ijdel en wreed, net als zijn vader. Hij had een overspelige verhouding met Herodias, de vrouw van zijn broer Philippus, die over Judea regeerde. U weet nog wel, hoe Johannes de Doper deze zonde aan de kaak stelde door naar Herodes toe te gaan en te zeggen: ‘gij moogt haar niet hebben!’ dat heeft hem toen zijn kop gekost: zijn hoofd werd op een zilveren schotel het feest binnengedragen. Tegenstanders werden ook toen al zonder pardon uit de weg geruimd.

Op zekere dag hoorde Herodes, dat er weer zo’n onheilsprofeet in Galilea was opgestaan. Misschien heeft de hoofdman van Kapernaum, wiens zoon door Jezus was genezen, hem wel over Jezus verteld… Er waren mensen, die in Jezus de weergekeerde Elia zagen en zelfs beweerden, dat Jezus wel eens de uit de dood opgewekte Johannes de Doper zou kunnen zijn, dat vond Herodes niet zo leuk; daar was hij eigenlijk een beetje bang voor! Hij zei: “Johannes heb ik doen onthoofden, maar wie is deze dan van wie ik dergelijke dingen hoor?” (Luk.9,9) Er was toch geen twijfel mogelijk, dat Johannes ter dood was gebracht, diens hoofd had hij zelf op die feestschotel gezien. Maar warempel, nu scheen het wel of alles weer van voren af aan ging beginnen!

Tenslotte kwam het zover, dat hij volgens Mattheüs 14,2 uitriep: “dat is Johannes de Doper; hij is opgewekt uit de doden en daarom werken die krachten in hem!” Om nu uit deze tweestrijd te komen wilde hij graag Jezus zelf eens ontmoeten. Maar voor het zover kwam schijnt Herodes nog een poging te hebben gedaan om Jezus met een list uit zijn gebied in galilea te verwijderen. Door geweld ging dat niet, want dat zou gemakkelijk aanleiding gegeven hebben tot opstootjes. Daarom maar een truc, hij was niet voor niets een ‘slimme vos’! Herodes nam de Farizeeën in de arm; daar kon hij het wel goed mee vinden. Zij moesten naar Jezus gaan en tegen hem zeggen, dat Herodes op hem loerde en dat-ie er verstandig aan deed om maar zo gauw mogelijk het land uit te gaan…

Zo gebeurde het ook. Zij kwamen bij Jezus met hun boodschap en welgemeend advies. Maar wat antwoordde Jezus hen? “Gaat en zegt die slimme vos: zie, ik werp boze geesten uit en volbreng genezingen… Doch ik moet heden en morgen en de daarop volgende dag reizen, want het gaat niet aan, dat een profeet zou omkomen buiten Jeruzalem” (Lukas 13,31-53). Wat zou de Heer daarmee bedoeld hebben?

Ik denk dit: ‘ik ben midden in mijn werk. Maar dat zal nog maar een paar dagen duren want mijn dood nadert. Doch de plaats waar ik werk en waar ik sterven zal, wordt niet door Herodes bepaald, maar alleen door God. Is de tijd van sterven gekomen, dan zal ik Galilea verlaten en naar Jeruzalem gaan, want Jeruzalem is de plaats, waar de profeten gedood worden.’

Hoe merkwaardig, dat juist daar, in Jeruzalem, de plaats die de profeten doodt, Herodes Jezus persoonlijk ontmoeten zou!! Is het niet opvallend, hoe alle dingen en mensen hebben samen-gespeeld om Jezus te vonnissen en ter dood te brengen? Niet alleen de schriftgeleerden en de farizeeën, maar ook een Pilatus en een Herodes? Het is alsof alle krachten van de hele wereld zich tegen Jezus samenbundelen…

Jezus wordt door Pilatus naar Herodes gestuurd. We weten, dat die twee een tijdlang met elkaar in vijandschap hebben geleefd. Ook dat vertelt Lukas ons. Pilatus schijnt eens tegenover Herodes in overtreding te zijn geweest. Het kwam er daarom voor Pilatus op aan zo gauw mogelijk weer bevriend te geraken met Herodes, voordat keizer Tiberius er zich mee ging bemoeien (bij wie Herodes nogal wat goodwill had!). No, het ‘geval Jezus’ kwam hiervoor goed van pas! Pilatus was dan mooi van die lastpost af en hij deed er tegelijkertijd Herodes een dienst mee! In dit geval was dus Pilatus eens de sluwe vos!

Onze tekst laat horen, hoe Pilatus bijzonder in zijn schik was, toen hij Jezus zag. Eindelijk mocht hij Hem dan ontmoeten, van wie hij al zo veel gehoord had en die misschien wel de opgestane Johannes de Doper was!

Zo werd ook Jezus de speelbal van die hardvochtige koning, door wiens toedoen zijn voorloper Johannes de Doper zo’n afschuwelijk einde gevonden had. Van deze man had hij beslist geen goeds te verwachten! Van een eigenlijk verhoor was dan ook geen sprake. Herodes zag in Jezus een soort wonderdoener, een stuk amusement.

Voortdurend zat hij te praten en ondervroeg hij Jezus, maar deze antwoordde hem met geen woord. De hogepriester Kajafas kreeg nog antwoord van Jezus, ook bij Pilatus heeft Jezus nog gesproken, maar voor Herodes zweeg hij als het graf. De stilte was te snijden. De over priesters en Farizeeën zagen dat ze op deze manier niet opschoten en zij overlaadden Jezus met beschuldigingen. Herodes redde zich er uit door de spot met Jezus te drijven. Wie niet horen wil, moet maar voelen, en zo heer, zo knecht… Tenslotte liet hij Jezus een prachtig wit kleed aantrekken, waarmee hij hem doorstuurde, terug naar Pilatus. Deze moest er -denk ik- smakelijk om lachen, en Herodes en Pilatus werden op diezelfde dag nog met elkaar bevriend!’. Waar Jezus’ lijden al niet goed voor was!!

Een kleine episode, ja,’maar het laat zien hoe het achter de schermen toeging. Bij Kajafas werd Jezus gehoond als de Messias. De Messias moest kunnen profeteren en daarom deed men een doek voor zijn ogen en schreeuwde hem toe ‘profeteer nu voor ons, Messias, wie is het die u geslagen heeft?’ Bij Pilatus werd Jezus bespot als een soort koning, misschien wel als kandidaat voor het keizerschap. De Romeinse soldaten deden hem een scharlakenrode officiersmantel aan, met een gespt op de rechterschouder… En hij kreeg net als de triomfatoren in Rome een krans op zijn hoofd, en zij gaven hem een rietstok bij wijze van commandostaf en zij vielen voor hem neer zoals de Romeinen voor de keizer knielden. Bij Herodes werd Jezus een wit koningskleed aangetrokken, de gangbare kleding van de joodse koningen.

Christus’ lijden en dood, allen hebben er aan mee gedaan! De joodse geestelijkheid, de joodse regering met de koning voorop, en de heidense overheid bij monde van Pilatus en de soldaten… Als koning, priester en profeet is de lijdende knecht des Heren. (Jes.53) De dood tegemoet gegaan, juist zoals het in de profeten over de Messias voorzegd was.

Jezus is het slachtoffer geworden van de zonden der gehele wereld, daar kunnen we niet om heen, joden en heidenen, mensen van vroeger en mensen van nu. De wereld immers is niet veranderd, en de mensen ook niet. Zij zijn nog net zo hoogmoedig en berekenend en slap als de geestelijke stand en de overheden uit Jezus’ tijd!

Maar juist daardoor, omdat iedereen er aan meedeed, zou Jezus ook in zijn opstanding voor iedereen tot een verzoening der zonden worden. Herodes heeft niet kunnen bevroeden, dat hij met recht verheugd kon zijn, toen hij Jezus zag… Wij, beste mensen, weten nu wel beter. Of niet soms? Wij moeten maar veel naar die lijdende Heer kijken en ons verheugen over Hem, want met Zijn Lijden had Hij ook ons op het oog: de verzoening van uw en mijn zonden!

2 gedachten over “Herodes en Pilatus bevriend”

  1. 33 Doch ick moet huyden ende morgen, ende den volgenden [dagh] reysen: want het en gebeurt niet, dat een propheet gedoot worde buyten Ierusalem.
    34 Ierusalem, Ierusalem, ghy die de Propheten doodet, ende steenigt die tot u gesonden zijn, hoe menichmael hebbe ick uwe kinderen willen by een vergaderen, gelijckerwijs een henne hare kieckens onder de vleugelen [vergadert], ende ghy lieden en hebt niet gewilt?
    35 Siet, uw’ huys wort u lieden woest gelaten. Ende voorwaer ick segge u, dat ghy my niet en sult sien, tot dat [de tijt] sal gekomen zijn, als ghy sult seggen, Gesegent [is] hy die komt in den name des Heeren.

    Zou Hij niet hebben bedoeld dat wanneer Hij gedood zou worden buiten Jeruzalem, buiten de stad, dat niemand zou geloven dat het een profeet betrof. Eigenlijk Zijn blik die ziet dat de arme zielen zulke afspraken ook nodig hebben om te “geloven”…
    Jezus wist dat hij zou sterven. Maar hieruit wordt dat niet persé duidelijk. Hij heeft ook zijn tijden van grote twijfel doorgemaakt, “godverlaten” was Hij. Hij wist dát, want hetis een optelsom van de gedachten van alle betrokken “vijanden”. Hij kon niet weten wannéér, want Hij was gewoon mens.
    Maar ook gewone mensen voorvoelen de dood. Ik zou bijna durven zeggen elk mens. Maar voor dat laatste zou ik alleen mijn hand in het vuur steken om te bewijzen dat mijn gevoel me niet bedriegt…
    Hoe ook zij: er zijn er die het zelfs preciezer kunnen voorspellen dan Jezus.
    Maar het ging hier om Zijn wetenschap en kennis van de verborgen mens. Hij zag in dat de wereld alleen gered kan worden vanuit een mentaliteitsverandering.
    En dat gaat ieder individu persoonlijk aan. En geen ander heeft iets te maken met die keuze.
    Voor de gevorderden onder ons betekent dat niet meer dan dienstbaarheid.
    Want het kan dan 100 keer zo zijn dat je iemands keuze niet kunt máken, maar je kunt wel 1000 keer input geven aan de vorming van een tevredenstellend resultaat…
    En juist daar stopt het voor de meesten. Dat er velen kunnen zien wat Jezus toen al zag: 99% van de mensen snapt het gewoon niet, vinden het te moeilijk om een kind te blijven…

    En dat laatste dan:

    In islam zijn De Eerste Woorden deze:
    In de Naam van de Barmhartige, De Genadevolle.
    De eerste woorden naar een mens (een groet) zijn: As-Salam Aleikum Wa Rachmet Allah Wa Barakat.
    Vrede U en wie met U zijn en zegeningen en barmhartigheid Gods.

    Wie dat niet kan zeggen, kan zeggen dat hij niet liefheeft…
    Dat bedoelt Jezus te zeggen: jullie hel duurt voort totdat jullie ervan overtuigd zijn dat hierin de vrede en het geluk liggen waar jullie zo naar smachten!

    Overigens zou ik U graag eens ontmoeten.

  2. Beste schrijver,
    Ik ben het van harte met u eens! Wie niet leeft uit de barmhartigheid van God, kan ook zelf geen barmhartigheid schenken. Hierin liggen het Christendom en de Islam heel dicht bij elkaar.e uitwassen van haat en verderf aan beide kanten doen veel afbreuk aan de ware identiteit van beide godsdiensten. Wanneer zullen de mensen dat eindelijk eens begrijpen?
    Hartelijke groet, ds.Kroes.
    Als u mij wilt ontmoeten, op de website staat mijn adres!

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *