Overweging 2e week van de vastentijd jaar B.

Juist op momenten dat we het niet meer zien zitten krijgen we soms steun uit een onverwachte hoek. We krijgen een inzicht, er gebeurd iets wat ons weer uitzicht geeft, of er komt iemand op ons pad, die ons weer de weg naar boven wijst.

In de lezingen en het evangelie van vandaag staat centraal, dat God ons tegemoet komt, en steunt op onze meest moeilijke momenten, en onder de meest moeilijke omstandigheden.

Juist op momenten dat we het niet meer zien zitten krijgen we soms steun uit een onverwachte hoek. We krijgen een inzicht, er gebeurt iets wat ons weer uitzicht geeft, of er komt iemand op ons pad, die ons weer de weg naar boven wijst.

In de eerste lezing krijgen we te maken met het verhaal van Abraham, die door God gevraagd wordt zijn zoon Izaak te offeren. Onze eerste reactie zal zijn, wat is dat voor een onmenselijke God, die een vader vraagt zijn zoon te offeren. Toch was het in vroegere godsdiensten gebruikelijk, dat er kinderoffers werden gebracht om de Goden goed te stemmen. We zien dit niet alleen, in godsdiensten, die destijds in het midden oosten bestonden, maar ook bv. bij de Inca’s in Zuid-Amerika en bij Afrikaanse volken. Het verschil is, dat de God van Israël, dit offer voorkomt en tegenhoudt. De verteller wil laten zien, dat het offeren van kinderen uit den boze is, ook al was het gangbaar in die tijd. Geprezen wordt het geloofsvertrouwen van Abraham, omdat hij erop vertrouwt dat God, in de toekomst van zijn zoon zal voorzien.

Toch zijn dergelijke verhalen, voor onze moderne westerse maatschappij moeilijk te begrijpen. Maar toch gebeuren ook in de huidige maatschappij, nog de vreselijkste dingen, die voor ons onbegrijpelijk zijn. Kijk maar naar de onthoofdingen, verbrandingen en verkrachtingen in verschillende gebieden in het midden oosten en Afrika door extremistische islamitische groeperingen.

Dit gebeurd op basis van passages, die in de koran staan. Maar ze worden helemaal uit hun verband gehaald, of op een totaal verkeerde wijze geïnterpreteerd. Dergelijke passages staan ook in de Bijbel, en in naam van het christelijke geloof, zijn ook de vreselijkste dingen gebeurd in het verleden, denk aan de heksenverbrandingen, de inquisitie en de vele martelaren die gestorven zijn.

Het woord martelaar heeft echter nogal wisselende betekenissen, vooral in de huidige tijd. Iemand die zich opblaast, en vele slachtoffers maakt, wordt door bepaalde groeperingen ook als martelaar gezien. Het is voor ons heel raar, dat er in andere culturen en religies, heel anders naar dezelfde feiten wordt gekeken.

Ik heb recent op TV een aantal afleveringen gezien van “Onze man in Iran”. Hierin vertelt een westerse journalist, die verliefd geworden is op een Iranese vrouw, en al jaren in Iran woont, over zijn leven daar.
Hij vertelde zowel over de positieve als de negatieve gewoonten en vrijheden daar. De mensen zijn erg gastvrij en familiebanden zijn erg belangrijk. Ook is er tot op zekere hoogte, veel meer vrijheid dan we in het westen zouden denken. Mensen benaderen elkaar veel formeler en zijn lang niet zo direct als wij Hollanders gewend zijn. Veel moet tussen de regels doorgelezen worden. Er komen ook negatieve zaken aan de orde, zoals het verhaal van een vrouw, die met zoutzuur verminkt was, omdat ze een huwelijksaanzoek had afgewezen. Onbegrijpelijk voor ons, maar voor Iraniër is onze seksuele vrijheid en de westerse kledingsstijl onbegrijpelijk.

Wat me echter het meest bij is gebleven, is het verhaal van een vrouw wier vader op jonge leeftijd was gesneuveld in de Iran Irak oorlog. Hij was een held voor haar en in hun huis, was een grote plaquette aangebracht, waar hij nog dagelijks geëerd werd. Ze hoopte, dat zij ook zo mocht sterven, terwijl uit het verdere gesprek bleek dat ze hele moderne ideeën had, over meer rechten voor vrouwen, studeren en noodzakelijke maatschappelijke veranderingen.

In hetzelfde programma kwam een man aan het woord, wiens zoon pas gestorven was in Syrië. Hij zei geen verdriet te ervaren, alleen maar trots dat zijn zoon als martelaar gestorven was. Zoiets kunnen wij ons amper voorstellen. Toch is dit waarschijnlijk zijn manier om het verdriet te verwerken, en draagbaar te maken. Ieder mens heeft zijn of haar manier om verdriet en tegenslagen te verwerken. Vaak doen mannen het, weer op een heel andere manier dan vrouwen. Verdriet b.v. het verlies van een kind kan tot toenadering of verwijdering van partners leiden.

Een aantal jaren geleden beschreef een vrouw, het verdriet over het verliezen van haar zoon, en de verwijdering, die dat had gegeven tussen haar man en haar. Zij wilde praten over haar verdriet en hij kon dat niet. De vrouw zocht daarom contact met lotgenoten, om haar verdriet te kunnen delen en te rouwen. Uiteindelijk ging ze zelf ouders helpen, die hun kind verloren hadden en dat bracht de echtelieden ook weer tot elkaar. Hun beider leven was rijker geworden ondanks hun grote verlies.

Dat is iets dat Jezus ons in het evangelie ook duidelijk wil maken. Voor het verhaal van de gedaanteverandering en de verheerlijking, staat in het Marcusevangelie, het verhaal over het lijden dat Jezus zal moeten ondergaan. God laat aan Jezus zien, dat hij zijn beminde zoon is en roept Petrus, Jacobus en Johannes op naar Hem te luisteren.
Dit is de 2e keer in het Marcus evangelie, dat Jezus direct door zijn Vader toegesproken en bemoedigd wordt. Het gebeurde bij zijn doop, toen de Heilige Geest in de vorm van een duif op Hem nederdaalde, en dezelfde woorden sprak. Jezus stond toen aan het begin van zijn openbare leven en de uitvoering van zijn roeping. Vandaag klinkt Gods stem opnieuw, maar nu na de aankondiging van zijn lijden. God wil zijn Zoon bemoedigen en Hem een hart onder de riem steken, zodat Hij de kracht krijgt, om ook het laatste moeilijke deel van zijn weg te gaan. In tegenstelling tot bij zijn doop, waar deze mystieke ervaring alleen voor Jezus waarneembaar was, zijn nu 3 van zijn apostelen getuigen.

Jezus weet dat ook zij een heel zwaar leven zullen krijgen, enkel omdat ze zijn volgelingen zijn en Zijn heilswerk moeten voortzetten. Deze enorme topervaring moet ook hen bemoedigen, en hen later helpen om alle tegenwerking van de gevestigde orde te weerstaan. Dit wordt nog versterkt door de aanwezigheid van Moses en Elia. Beide zijn belangrijke profeten uit de Joodse geschiedenis. Ze hebben alle twee te maken gehad, met grote radeloosheid en diepe wanhoop in hun persoonlijke leven. Maar ze hebben beide ook doorgezet, hun crisissen overwonnen en hun door God gegeven taak volbracht.

Zo hebben ook wij allemaal een opdracht en zullen er pieken en dalen in ons leven voorkomen. Mooie momenten of de herinneringen daaraan, kunnen ons de kracht geven om door te gaan. Zware en donkere omstandigheden kunnen ons ook weer dichter tot God brengen. In deze tijd is het soms moeilijk om vast te houden aan ons geloof. In de wereld gebeurt een hoop ellende, die door veel mensen toegeschreven wordt aan godsdiensten. Kerken gaan dicht, er treedt vergrijzing op, en vele denken God niet meer nodig te hebben.

Toch is het belangrijk dat we God blijven ontmoeten, in de natuur, in het gebed, of in de omgang met anderen, zoals in deze gemeenschap. God werkt door mensen, via zijn schepping en in de stilte van ons hart. We mogen ook best onze twijfels hebben, want zonder twijfel is groei van ons geloof niet mogelijk.
Groei, is iets negatiefs, een donkere tijd, of een moeilijke situatie omzetten in iets positiefs, zoals het eerder genoemde echtpaar, dat hun zoon verloor. Of zoals het verhaal, dat een gehandicapte vrouw mij vertelde tijdens een bedevaart in Lourdes. Ze moest heel het jaar sparen om mee te kunnen gaan, maar ze zei dat ze daar de kracht en inspiratie kreeg om er weer tegenaan te kunnen. God geeft ons kracht, om uitzichtloze situaties om te buigen in nieuwe kansen. Als er een deur gesloten wordt, gaat er ergens weer een venster open. Laten we in deze vastentijd hier af en toe eens bij stilstaan.

Amen.

Peter Carpay

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *